Saturday, September 28, 2024

WANKII BENUURJI

 

  WANKII BENUURJI

Sheekadani waxay ka mid tahay sheekooyinka ka caanka ah carriga Faransiiska. Waxa jiray nin ganacsade ahaa oo la odhan jiray Dondono. Dondono waxa uu ahaan jiray mid arxandaran  oo deeq iska daaye aan deyna waxba laga heli jirin haddii xataa haddii uu qofku u dhimanayo wax uu hayo. Dandoono oo maalin ka mid ah maalmaha ayaa k deegaan kale adhi ka soo rartay. Waxa uu doontii adhiga u sidday uu kula kulmay nin la odhan jiray Benuurji, oo dadkii rakaabka ahaa ka mid ah. Markii ay doonto shiraaqatay ee rakaabkii ay qaladii ka baxday ee wada sheekaysteen, ayaa Benuurji loo sheegay uu ay doonto u rarantahay ninkaa adhiga ku dhex jiraa oo la yidhaahdo Dandoono. Dandoono, maadaamo oo u ganacsade wayn ahaa, magiciisa iyo xantiisuba kuma cusba. 

Benuurji waa nin faduul badani, waxa uu dhaqaaqay xaggii Xaaji Dandoono, bariido iyo is-barasho gaaban dabadeedna, waxa uuku yidhi waxaan doonayaa in aan kaa iibsado wankaa adhiga u weyn. Dandoono ayaa wankii ku baayacay qiimo afar laab ka badan intuu ahaa.  Waa nin uu ogyahaye, iskuma lurin gorgortankiisa oo qiimihii uu sheegtay ayaabu wankii ka siistay.

  Lacagtii haddii la kala tirsaday, ayuu Benuurji inta uu wankii weynaa macasha qabtay, ayuu intii uu xoogiisu ahaa u giraan-giriyay geestii ay baddu ka xigtay.  Wankii oo xawaare sare ku ordaya oo taraarsan ayaaba ka booday doontii, baddii shulaacinaysayna calaa madax u galay. Adhigii kale oo u jeeda waxa dhacaya, ayaaba isna kolkiiba ka daba qamaamay oo iyaga wada ciyaya neef neef ugu oo wada jabay docdii uu ka baxay Wankii Benuurji.

Dandoono oo judhiiba xero-bi'iisa arkay, ayaa isna ku dhex waashay sida uu kolba hormo qamaamsani 'hushta" u hayay,  iyaguna ay iyaga oo dhagaha nabaya oo afar qaadaya ayay labada dacal yuf uga dhaafayeen, isna uugaankii ku hafay. Isma ogee, Dandoono sidii uu kolba dhinac ugu barriiqanayay, marba marka kasii dambaysa uu dib uga sii guranayay isaga afkasta ku cabaadaya si uu hakiyo ayaaba qar-qarkii doonta la isla tagay.

     Goosankii u dambeeyay oo maqiiqan haddii uu is yidhi isku dhig, ayuu sidii baalallayda is kala bixiyay labada gacmood hareeraha u fidiyay, lawyahana midba meel dhigay sidii goolhaye ay darbadi kusoo socoto. Maxaa xigay, idihii xammeysnaa iyo Dandoono oo is wata ayaaba sida baarashuutka doonidii ka wada goostay oo badweyntii iskula dhacay. Ma Dandoono oo la is yaqaan ayay cidi u miciini doontaa!  oo qofkasta oo rakaab ah ka qaaday nooli toban laab ah, maadaamo oo ay doonto u ahayd ingeydh. 

    Halkaas ayuu wankii Benuurji ku sahayday odeygii Dandoono ahaa. Sidaa ayaa wax kasta oo ay Faransiisku ka shakiyaan in ujeeddo qarsoon laga yeelan karo ayay yidhaahdaan "Les moutons de Panurge " oo macnaheedu u dhigmo "waa Wankii Benuurji".

   Laba nuxur ayay sheekadani xambaarsantahay oo laga dheehan karaa. Waa kan koowaade, waxa ay ku binnixinaysaa in arrin ama fal aadame oo si caadi ah kuula muuqda ay ujeeddo aan kuu muuqani ay ku laabnaan karto. Waa ta labaade, waxay ku baraysaa in bulshada inteeda kas-gaabka ah lagu yaqaan hugunraaca iyo is-dabayaacaas, oo aan lagu aqoon is-khilaaf iyo wax-isweydiintoona; sida laxahaas ayay isu eegtaan oo halka uu midi ka boodo ayay ka wada daba booddaan.


Waxa Tarjumay Mohamed Ahmed Abdi Bacaluul

TUSAALAHA GODKA (ALLEGORY OF CAVE)

R   TUSAALAHA GODKA(The Allegory of Cave)    S heekadani Godku waa tusaale uu keenay Plato oo ahaa Filasoof Giriig ah ( 514a–520a) ama qarni...