SHIRKII JARAA'ID EE U HORREEYAY; MAXAA KALA QABSADAY TARAAM IYO WARBAAHINTII? By Garyq. Maxamed Axmed Cabdi Bacaluul.

Marka horaba nabadi kamay dhaxayn Donald Traam iyo Saxaafadda, maanta se dembaa isbadday, maadaama oo uu yahay Madaxweynihii Maraykan. Wuxuu ahaa shirkii jaraa'id ee ugu horreeyay ee uu qabto intii loo doortay Aqalka Cad. Mawqifkiisii Qallafsanaa ee la xidhiidhay dhinaca saxaafadda ayaad ka garan kartaa, waxa uu dhanwalba ka filayay midka kale,

Wixii meesha ka dhacay shaki kuma jiro inay warbaahintu maalmo sii hadal hayn doonto. Qaarka kalana ay cabasho ka keeni doonaan, argaggixii ku dhacay, hanjabaaddii iyo higgaaddii Madaxweynaha, eed mararka qaar moodaysay inuu kaba soo boodayo masrixii loo habeeyay. Waxay taasi  qabsatay 150 suxufi, oon tiwitarkiisa mooyaane, aan waligood toos u arag Donald Traam. 

Sidii hore looga bartay; musharrax cusub oo loo doortay Madaxweynanimo, jawaabo faah-faahsan iyo xog badan lagama filayn.Sidoo kalana, loogama fadhiyin inuu Maalintiisii Koowaad ee uu shir-jaraa'id qabto, inuu siduu awalba samayn jiray uu afka kaga boodo suxufiga, isagoo ka ficil-qaadanaya su'aashiisa. Wariyayaasha qaarbuu su'aalihi ka boodsiiyay, markay u sheegeen warfidiyeenka ay ka socdeen, isagoo ugu jawaabay kuwo kamid ah "Waligayba waxaas maan maqlin" Qaar wuxuu ugu jawaabay, inay "beenaalayaal yihiin", kuwa kalana hay'adaha warbaahineed ee ay ka tirsanaayeen ayuu ku tilmaamay  "been-abuur" isagoo erayga  "fake" u adeegsaday. Qaarna isagoo u hanjabaya ayaabu si toos ah ugu yidhi "Raalli kama ihi waxa aad samaynayso", Hadalba gam !

Shirsaxafadeedkii ugu horreeyay, sidii awalba madaxweynayaashii ka horreeyay looga bartay kumaa soo qaadin Maraykannimada, Mabaadi'da Qarranimo ee mideeya shucuubteeda kala duwan iwm. Balse wuxuu hadalkiisu ku saabsanaa Ruushka, Maalmihii uu musharraxa ahaa, wuxuu ku dhiiraday in uu ammaano Putinka Ruushka. Waxaana loo soo joogay isagoo ku diganaya, kuwa Maraykanka ah ee ka shakisan ama dhaleeceeya siyaasadaha Putin, isagoo ku sheegay "doqomo", mararka qaarna ku dooday inuu sidiisa yeeli lahaa, haddii uu noqon lahaa Putin.

Waana ta keenaysa inay dad badan oo maraykani ahi is yidhaahdaan xidhiidhbaa u dhexeeya isaga iyo Putin. Kuwaasi oo ku dooda in aan la dhageysan Inkiraadda Traam uu iskaga fogaynayo suurtogalnimada xidhiidhkaasi, illaa taasi baadhitaan lagu xaqiijiyo. 

Sean Spicer; Xoghayaha Saxaafadda 

Kaaga sii darane Xoghayaha Saxaafadda ee uu Taraam dhawaan magacaabay (Sean Spicer) ayaa ku qasbay weriye Jim Akosta oo ka tirsan CNN-ta, inuu raali galiyo Madaxweynaha la doortay, isagoo ku tilmaamay inuu ahaa "mid liita oo ixtiraam darnaa" markii uu shirkii saxaafadeedku socday. 

"Haddii uu Putin jecelyahay Traam" ayuu yidhi Taraam, isagoo warbaahinta isku sheegaya. "Waxaan jacaylkaasi u arkaa hanti, ee uma arko deyn uu igu leeyahay" ayuu hadana kusii ladhay hadalkiisii. Mar la waydiiyay xagga basaanimada hawada ee la lahaa, Ruushka ayaa ugu dhacay xogtii Kumbiyuutarrada Maraykanka, wuxuu eeddeeda saaray Xisbiga Dimuqraadiga ee talada hayay, isagoo ku dhaleeceeyay inay dalka dayaceen, oo ay wax-matarayaal ahaayeen. Halka uu sidoo kalana ka ballaadhiyay sheekadaasi basaasnimada, oo uu sheegay inay jiraan dalal kale oo iyaguba sidan oo kale u basaasa Maraykanka. Waxaanu si dheel-dheel ah u yidhi "Dibna inoo basaasi maayaan Ruushku markaan talada la wareego"

Traam iyo Qareenkiisa Gaarka ah, Sheri Dillon. 

Taraam waxa kale oo uu shirkiisa jaraa'id ku caddeeyay in aanu ka tanaasulayn sii lahaanshaha shirkaddiisa Ganacsi, balse ay usii maamuli doonaan caruurtiisu. Waloow uu ku dooday in aanu jirin sharci u diidaya in uu isku wado Ganacsigiisa iyo Madaxweynanimada. Sheri Dillon oo ah Qareenkiisa khaaska ah, ayaa iyana difaacday mawqifka Taraam, iyadoo tidhi "xataa haddii uu iibiyo hantidiisa ganacsi, sheekadu intaas ku hadhi mayso, waayo waxa usii socon doona lacagihii abaal-celintii ahaa, ee uu sida joogtada uga helayay qolooyinka adeegsada waxyaabaha ay daahfurtay shirkaddiisu (Royalties), sidaas darteed ayay danaha-isdiiddani marwalba suurtogal u yihiin"

Inkasta oo uu sheegay inuu joojin doono dhaq-dhaqaaqyada ganacsi ee dalka dibaddiisa, inta uu talada hayo, Hadana arrimuhu intaasi ku dhammaan maayaan, oo wuxuu shaki badan ka taagnaan doonaa hudheellada waawayn ee uu Maraykanka ku dhex leeyahay, Kuwaasi oo ay ku noolyihiin, kuna soo dagaan dibloomaasiyiin iyo saraakiil shisheeya ahi, oo aan u dhalan dalka Maraykan. Waxaanay madaxdaasi ajaanibka ahi, ee ku raaxaysta Hudheeladu ku kharashgareeyaan lacago farobadan ganacsigiisaasi, Sidaasi darteed ayay dad badan oo maraykan ahi u aaminsanyihiin, in aan la kale reebi karin danaha siyaasadeed iyo kuwa ganacsi, isla markaana ay Taraam iyo Macaamiishiisaasi shisheeyaha ahi, ay wax badan oo sharcidarro ah isku shushuban doonaan. Taasina waa sababta dadka Siyaasadda faaqidaa, ay uga walaacsanyihiin saamaynta ay danahaasi iska-hor-iman karaa (conflict of interests) ku yeelan karaan hoggaamintii Maraykanka. 

Madaxweyne ganacsade ahi, waa dhacdo ugub ku ah Siyaasadda Maraykanka. Waxaanay dad badani qabaan inay adagtahay inuu Madaxweynuhu meel dhexe istaago marka ay iska horyimaadaan danihiisa ganacsi iyo hoggaaminta Maraykanku. Waxaanay taas u daliishanayaan, go'aankiisa uu ku diidanyahay, inuu soo bandhigo xogaha caddaynaya cashuur-bixintiisa, Taasi oo liddi ku ah, hab-dhaqankii looga bartay Madaxweynayaashii ka horreeyay oo si daah-furan usoo bandhigi jiray hantidooda iyo cashuuraha ku waajibay ee ay ka bixin jireen. Mar la waydiiyay sababta uu iskaga dhagamarinayo arrintaasina wuxuu ku jawaabay "Waan guuleystay, oo kaaga jawaabi maayo, kuwiinan saxaafadda ah uunbaa arrimahaygaasi daneeya"

Hadaba haddii aad dhagaysatay khudbaddii uu Obaama ku sagootinayay Madaxweynannimada Maraykan, oo u badnayd dar-daaran iyo waano uu siinayay shacabka maraykan, waxaad fahmi kartaa sida uu uga sii wer-wer qabay halka ay ku dambayn doonto talada Maraykanku, marka uu Taraam shookaanteeda qabto. 

Dhammaad.

 Garyq. Maxamed Axmed Cabdi Bacaluul (waddi12@gmail.com)